Doris u s-Sagristan

Idejh imqabbdin ma’ l-istering ħasshom ibsin wisq. Xtaq li kieku jirrilassa ftit u juri kemm jaf ikun cool biex forsi jattiralha l-attenzjoni. Għajnejh iħarsu dritti lejn it-triq ta’ quddiemu kienu mlebilba biex jagħtu daqqa t’għajn lejn il-ġenb u jaralha wiċċha. Iżda m’azzardax. Beża’ li kif idawwar ħarstu jsib għajnejn Doris f’tiegħu u jitħawwad u jitfixkel u ma jmurx jispiċċaw bla ħsieb l-emerġenza tal-Mater Dei u jżanżnuh flimkien. Insomma, lanqas ma kienet tkun idea ħażina, beda jhewden bejnu u bejn ruħu. Imma mbagħad ikun ħa timbru ta’ xi wieħed perikoluż fis-sewqan u hu ma riedx hekk. Ried juriha kemm hu tal-galbu u għalhekk, l-aħjar li jsuq bil-mod, dejjem bil-mod u jiggwadanja żewġ minuti oħra magħha. U hekk baqa’ jħares ’il quddiem. Il-mużika fuq Radio Magic kienet qed toħloq l-atmosfera adatta għal dak li kellu f’moħħu u Rafel is-sagristan kien qed jagħmel il-qalb. ...”My life is brilliant/My love is pure/I saw an angel/Of that I’m sure....You’re beautiful/you’re beautiful...” Ilmarija, qal f’qalbu. Ejja Rafel ħu x-xoqqa f’moxtha u agħmel l-ewwel pass...ejja baħnan!. Kellu jdur fi triq lejn in-naħa tax-xellug; naqqas l-ispid; xegħel l-indikatur u dawwar l-istering lejn in-naħa ta’ Doris. Hu u jdawwar l-istering, dawwar rasu wkoll u ra lil Doris. Din kienet mitlufa tħares lejn il-bukkett frisk li kienet qabdet fit-tieġ.
F’għajnejn Rafel, il-vjaġġ kien qasir wisq għax f’ħakka t’għajn kienu waslu quddiem il-bieb tad-dar tagħha. Ħares lejha, qaħqaħ tnejn u Doris ħarset lejh. Qaltlu : “Kemm huma sbieħ dawn il-fjuri hux? Issa nagħmilhom quddiem l-inkwatru tal-Madonna.” “Sewwa tagħmel Dor, tassew mara bil-għaqal u tal-ġabra int.” Weġibha bi ħlewwa liema bħalha. “Hekk taħseb Rejf?” staqsietu. Il-mod kif kienet issejjaħlu kienet tħollu. Qatt ma kien għoġbu ismu. Dejjem ħassu Maltiċizzat żżejjed. Missieru kien semmih għal nannuh u kemm-il darba kien se jmur jitla’ l-qorti biex ibiddlu. Iżda minn mindu Doris bdiet issejjaħlu bil-mod tagħha, iddeċieda li b’ismu kien għamel akkwist. “U dażgur li int mara bil-għaqal, dejjem il-knisja, torganizza laqgħat għaż-żgħażagħ...tgħin lill-kappillan fl-uffiċċju u fejn naf jien...mhux bil-għaqal trid tkun? Anzi ħa ngħidlek...jien nitħassrek dejjem għaddejja tafx. Kultant waqfa tagħmillek tajjeb...l-arja tagħmillek tajjeb.” Beda jibża’ li lsienu ġera bih iżżejjed. Forsi tinduna li qed jipprova jidħollha fin fin. “u le...jien imbagħad filgħaxija tini ktieb u tgħidx kemm nistrieħ Rejf.”

* * *
Bilqiegħda fil-karozza ta’ Rafel is-sagristan, Doris kienet medhija tħares lejn il-bukkett. Fil-verità ma kinitx taf x’se taqbad tagħmel. Bdiet tħoss li s-sagristan kien qed isuq bil-mod wisq. Donnu l-għaxqa tiegħu jieħu kollox bil-kalma bħal meta jdur bis-sasla jiġbor il-flus. Aħjar wassal lilha l-ewwel u mbagħad wassal lil Nina, dik ilsienha ma jieqaf qatt u żgur li kienet issib xi tgħidlu. Ħarset quddiemha lejn it-triq u minn taħt ħarset lejn Rafel. Kien qisu qed isuq għall-ewwel darba. B’idejh iggranfati ma’ l-istering, ix-xedaq isserrat u għajnejh imqabbżin. U mbagħad il-fatt li beda jsuq bil-mod beda jqabbadha attakk nervuż. Kienet se taħbat tħossha tiddardar u għalhekk iffukat aktar lejn il-bukkett biex ma tagħti kas ta’ xejn. Aħjar ċemplet lil Ċalì u kien jiġi għaliha hu. Iżda ftakret fil-ġlieda tbaqbaq li kellhom meta rrappurtat ix-xufier tal-linja. Dawn it-tnejn kellhom relazzjoni ta’ mħabba/mibegħda. Filli jaġixxu daqs l-aqwa ħbieb u filli jiġġieldu qishom kelb u qattus. Meta qaltlu b’li ġralhom dakinhar ta’ Marsaxlokk, qallha li hi insensittiva u qallha li ma tifhimx fil-bżonn tax-xufier Malti li jiżvoga bi kliem imżewwaq wara ġurnata mkaħħal ma’ l-istering. Tgħid Rafel ukoll iħobb iżewwaqha? Iżda ħsibijietha reġgħu marru f’Ċalì, f’meta kienet għadha fil-fjur ta’ ħajjitha u kienet iltaqgħet ma’ Ċalì f’tal-linja hi u sejra lejn il-Mellieħa; kif kien qabad magħha u kemm kienet inħallet f’dawk l-għajnejn blu minn wara n-nuċċali u l-leħja ta’ erbat ijiem li kienet tagħmlu jidher wieħed salvaġġ. Ftakret x’kienet għamlitilha ommha meta saret taf li qed titħallat ma’ nies mhux tal-qatgħa tagħhom u hi aktar sfidatha. Kemm kienu ġrew f’dik il-karozzi tal-linja se taqa’ biċċiet. Hu wara l-istering kbir u hi faċċata tiegħu, tiggustah aktar ma jagħfsilha u hu jieħu gost jaraha tiggustah waqt li hu jagħfas il-pedala tal-gass biex jara lil Doris tixxengel ‘l hawn u ‘l hemm ma’ kull dawra salvaġġa li kien idur. Perijodu li ntemm ħesrem wara li bdiet tistudja biex issir għalliema u rrealizzat kemm hu importanti d-dekor. Saret taf ukoll lil Nina u laqqgħetha mal-kappillan biex tibda tagħti sehemha fil-komunità. Imbagħad waqfet titla’ tal-linja. Iżda xorta baqgħet ħbieb ma’ Ċalì għalli jista’ jinqala’.

Tħares lejn il-bukkett, b’qalbha maqsuma, taħseb f’Ċalì, f’dak li kien u f’dak li m’għadux u tħares minn taħt lejn Rafel ma’ l-istering iggranfat. Xegħel l-indikatur, u dawwar għat-triq tagħha u f’qalbha qalet għall-erwieħ. Waqqaf eżatt quddiem il-bieb tagħha u Rafel dar iħares lejha. Ma kinitx taf x’se taqbad tgħid. “Kemm huma sbieħ dawn il-fjuri hux? Issa nagħmilhom quddiem l-inkwatru tal-Madonna.” “Sewwa tagħmel Dor, tassew mara bil-għaqal int.” Tbissmet f’qalbha u b’inkejja ħelwa qaltlu, “Hekk taħseb Rejf?” Ċaqlaq rasu ‘l hemm u ‘l hawn bi tbissima ħelwa fuq fommu. “U dażgur li int mara bil-għaqal, dejjem il-knisja, torganizza laqgħat għaż-żgħażagħ...tgħin lill-kappillan fl-uffiċċju u fejn naf x’jien...mhux bil-għaqal trid tkun? Anzi ħa ngħidlek...jien nitħassrek dejjem għaddejja tafx. Kultant waqfa tagħmillek tajjeb...l-arja tagħmillek tajjeb.” Kemm jaf xi jgħid dan Rafel! Kemm hu differenti minn Ċalì. Il-kuntrast bejn il-ħlewwa tas-sagristan mas-salvaġiżmu ta’ Ċalì beda jċaqlaqha. Iżda ma riditx tidħol f’xi basla oħra. “u le...jien imbagħad filgħaxija tini ktieb u tgħidx kemm nistrieħ Rejf.
* * *
Kien raha għall-ewwel darba l-knisja. Qatt ma kien innutaha qabel. Bħala sagristan kien jaf l-uċuħ kollha li jogħġobhom iżuru lill-Missier. Kien jaf il-postijiet favuriti tal-fidili kollha u anke l-ġurnata preferita. Kien hemm min jieħu gost jokkupa s-siġġu ta’ quddiemu biex iqiegħed il-basket jew il-ħendbeg jew anke xi berritta. Ix-xogħol tiegħu kien wieħed ta’ rutina. Xejn ġdid u dejjem l-istess. Kien sikwit jitlob lill-Ħabib tiegħu forsi jibgħatlu xi suġġett interessanti u hekk ikun jista’ jkabbar il-motivazzjoni lejn ix-xogħol. Iżda donnu ma riedx jaqlagħlu l-grazzja. Sakemm darba, jum fost l-oħrajn jisma’ xi storbju mill-bieb ta’ barra. Il-knisja kienet għadha vojta u Fredu x-xiħ kien qed jistenna biex jibda jgħid ir-rużarju minn fuq l-artal. Jgħidu waħdu fuq il-mikrofnu biex forsi tirrispondi xi xwejħa li tinzerta tasal kmieni. Iżda dakinhar ma kien għad m’hemm ħadd. U hekk kif Rafel sema’ l-istorbju ħabat se jiddejjaq u mar jimxi lejn il-bieb biex isikket u jfakkar li hemm id-dar ta’ Alla. Iżda hekk kif sab ruħu faċċata tal-bieb, jara żewġ figuri li fl-isfond tad-dawl ma setax jagħraf min huma. Żgur li kienu nisa, waħda itwal mill-oħra, waħda xagħarha qasir u l-oħra xagħarha twil u lixx. Il-mixja tat-twila kienet kunfidenti, anzi żżejjed, filwaqt li l-oħra kienet tidher aktar diskreta timxi u ssegwi lill-oħra. Kienu resqin lejn id-direzzjoni tiegħu u sakemm waslu ħdejh għajnejh kienu qagħdu sew u seta’ jara u jgawdi x-xena li kienet qed tiżvela quddiemu. “Il-kappillan hawn? Jien Nina li noqgħod bieb ma’ bieb oħt il-kappillan. Nixtiequ nkellmuh.” L-oħra qagħdet kwieta, tħares lejn Rafel u tistenna tweġiba. Rafel donnu weħel, ma jafx x’ser jaqbad jgħid. Donnu nesa li l-kappillan kien qiegħed fis-sagristija jħejji biex iqarar. “Iva iva mela...il-kappillan qiegħed fis-sagristija...tridu tiġu miegħi u neħodkom sa ħdejh.” It-tnejn imxew warajh u seta’ jħosshom isegwuh. Il-kappillan laqagħhom donnu kien qed jistenniehom. Is-sagristan tqanqal bil-kurżità u qagħad fil-bieb tas-sagristija taparsi qed inaddaf ix-xemgħat li kien hemm quddiem in-niċċa tad-Duluri. Ħares lejn id-Duluri u dak il-ħin beda jitlobha biex tibgħatlu xi anġlu mis-sema. Xi ħadd interessanti. Dejjem hekk kien jitlobha, ta’ kuljum x’ħin ikun qed inaddaf, jaqla’ u jbiddel ix-xemgħat. Il-kappillan dam jitkellem ma’ dawn iż-żewġ nisa, donnu kien qed jiftiehem xi ħaġa magħhom jew donnhom kienu qed jirrappurtawlu xi dnubiet li kienu raw iseħħu quddiem għajnejhom. Imbagħad telqu mill-bieb tas-sagristija fil-ġenb.

Minn dakinhar lil dawn iż-żewġ nisa beda jarahom kuljum. Sar jaf li jisimhom Nina u Doris. F’daqqa waħda kienet saret bidla fil-ħajja komunitarja tal-knisja għax dawn it-tnejn daħlu b’ruħhom u ġisimhom biex joffru s-servizzi voluntarji tagħhom. F’temp ta’ ġimgħa, lil Nina sar jafha kulħadd. Doris kienet aktar kwieta, aktar tal-ġabra, aktar ta’ l-affari tagħha. U darba, waqt li kien qed jillostra l-ħġieġa tan-niċċa tad-Duluri u jgħidilha kelma ġietu rivelazzjoni splożiva. Id-Duluri kienet qed tħares ’il fuq b’ħarsa muġugħa għall-aħħar u hu kien qed iħares ’il fuq lejha. Id-Duluri...Dolores...Doris. Baqa’ ċċassat bil-biċċa f’idu wieqfa mal-ħġieġa tan-niċċa. F’daqqa waħda ħass qalbu tħabbat u saqajh jirtogħdu. Id-Duluri kienet qatgħetlu xewqtu. Mill-għada filgħodu, il-ħeġġa biex iqum għax-xogħol irdupjat.

F’neqsin kwart kien jibda jiġbed il-ħabel u jdoqq għal tas-sitta. Kuljum fis-sitta neqsin ħamsa preċiż kien jaraha dieħla tlebbet ġol-knisja biex tilħaq il-post tas-soltu. Hi u dieħla kienet ittih ħarsa u hu, filwaqt li jkun tiela’ u nieżel mal-ħabel tal-qanpiena jitbissmilha u jsellmilha b’għajnejh. Dak kien l-aqwa kollazzjon spiritwali li qatt seta’ jieħu. Imbagħad kien jistenna bil-ħerqa biex joħroġ jiġbor. Hekk kif jibda jdur u jersaq lejn in-naħa tagħha jibda miexi aktar bil-mod biex ikun jista’ jgawdi l-veduta. L-ewwel minn wara, imbagħad profil mill-ġenb, iċekċkilha tnejn is-sasla biex juriha li wasal ħdejha u hi toħroġ idha u ddaħħalha bil-mod fis-sasla. Kultant hu kien taparsi jkun se jirranġa xi ħaġa fis-sasla u jolqotha bi żball u joħroġ “skużi” ħelwa u kwieta minn taħt l-ilsien. Hi titbissimlu u jagħmel il-qalb. Imbagħad jitlaq miexi jerġa’ bil-mod u jibda jimmaġina l-ħarsa ta’ Doris issegwih.

U Doris lis-sagristan kienet dratu wkoll. Kienet tarah kull filgħodu hi u dieħla l-knisja. Kienet taf li jismu Rafel u kienet tarah bħala ġuvni kwiet u tal-ġabra. Ma kellux għajnejn blu iżda l-ħarsa profonda tiegħu kienet issaħħarha. Kien iqabbadha sensazzjoni ta’ kalma kbira eżatt il-kontra ta’ Ċalì. Doris kienet torganizza laqgħat liż-żgħażagħ tar-raħal f’dar tal-knisja u Rafel kien ta’ kull darba kien joħroġ mis-sagristija biex jiftħilha u mbagħad wara biex jagħlqilha. U hekk dawn it-tnejn saru jafu lil xulxin.

* * *

Kienu għadhom qed iħarsu lejn xulxin, fil-karozza, jistennew lil xi ħadd minnhom jitkellem. Il-ħlewwa ta’ Rafel bdiet togħġob lil Doris u Rafel beda jinduna. “Trid immorru nieħdu kafè Doris?” staqsieha bil-mod. U Doris ħassitha tinħall. “Iva mela le Rejf, meta trid.” Ma ħasibx li se tkun daqshekk faċli. “Ngħaddi għalik għada wara l-quddies? Kif nagħlaq il-knisja nibqa’ ġej sparat hawn,” weġibha kollu ħeġġa, din id-darba mhux bil-mod. Doris ma qalgħetx għajnejha minn fuqu. Kienet ferħana li Rafel, jew aħjar Rejf kien se joħroġha fl-Anglia ħamra tiegħu.

Fis-sebgħa neqsin kwart u minuta Rafel kien qed jistenna wara l-bieb ta’ Doris. Reġa’ beda jħossu eċċitat u beda jipprova jikkalma lilu nnifsu. Min-naħa l-oħra Doris kienet quddiem il-mera, tara li kienet qiegħda sew, b’kollox f’postu, kollox issettjat u fwieħa li ttamat tidħollu fi mnifsejh u tħollu. Dakinhar iddeċidiet li tilbes dublett. Ħasset li hekk kien jixraq għall-okkażjoni. Ħalliet ħames minuti jgħaddu biex iġġiegħlu jistenna ftit u mbagħad fetħet il-bieb. Hekk kif raha, startja l-karozza u l-ħoss tal-magna kienet bħal donnha aktar irrejżjata mis-soltu. Daħlet fil-karozza u magħha daħlet riħa ta’ fwieħa li ġennet lil Rafel. Kienet tfuħ aktar mill-inċens li kien imdorri jxomm fil-knisja. Doris setgħet tinduna li Rafel kien ippreparat sewwa għall-ħarġa. Liebes aktar tal-lajf mis-soltu, bil-leħja mqaxxra u għajnejh ileqqu. “Għal fejn illejla Dor?” “Fejn trid Rejf ħi, ħudni fejn trid,” wieġbet Doris. Ix-xena ta’ Doris bid-dublett kienet ħawdet lis-sagristan aktar mill-fwieħa li daħlet fi mnifsejh. “Mela tlaqna għall-kafè kif wegħedtek u mbagħad naraw,” qalilha malajr malajr. Idejh reġa’ beda jħosshom jibbiesu. Ħass li Doris b’dak id-dublett kienet qed tipprovokah. Kull xħin kellu jbiddel il-gear kien jagħmel sforz biex ma jħarisx ’l isfel.

Rafel ried ikun differenti mis-soltu. Ried jieħu lil Doris f’kafetterija li żgur qatt ma marret fih. U hekk Doris u Rafel spiċċaw fil-kaffetterija tal-Mater Dei. Doris ħassitha kemxejn stramba u ratha kemxejn aktar stramba li dan is-sagristan kellu jeħodha proprju fil-kafetterija ta’ l-isptar. Iżda kif daħlu ġewwa baqgħet impressjonata. Ix-xeni li kienet rat fuq it-televixin dwar l-isptar, b’dik il-fetħa kbira kollha madum kbir u jleqq, il-gallarijiet ħodor tradizzjonali Maltin li kienu tant għal qalbha, kienu kollha vera. Setgħet tara r-rifless tagħhom fil-madum illustrat u ħadet pjaċir. Nies deħlin u ħerġin, Doris ħassitha bħal ruħ mitlufa. Iżda malajr ġiet f’tagħha hekk kif ħasset id iżżommha minn ġenbha u tmexxiha bil-ħlewwa lejn il-kafetterija li kien hemm fis-sala ta’ l-entratura tal-Mater Dei. Rafel kien gwida u kumpanija tajba.

Il-kumpanija ta’ Rafel u Doris waqfet ħesrem hekk kif raw lil Nina mar-raġel hemm. Nina tgħidx kif kienet iffissat fuq Mater Dei minkejja li Fredu fuq it-televixin ma tantx kien wera entużjażmu minħabba d-dejn. Dejjem għaddejja tgħid fuq l-istate of the art ta’ Mater Dei, u kemm hu sabiħ u kemm hu kbir u kemm hu modern u kemm hu lussuż u li lanqas riħa ta’ sptar m’għandu u li qisu l-ajruport u ma tiqafx. Waqfu ħdejhom u Nina mill-ewwel bdiet tberraq lejn id-dublett ta’ Doris. Qatt ma kienet ratha b’dublett u bdiet tissuspetta ħażin...u bdiet taħseb fid-dekor li tant jisħaqq il-kappillan. Stednithom jingħaqdu magħhom. Rafel ġab skuża u wera li xtaq joqgħod waħdu ma’ Doris. Nina kienet se taħbat iddendel il-geddum u Doris fakkritha li l-għada kienet se tgħaddi s’għandha biex ittiha l-qagħaq ta’ l-għasel li kienet għamlet u ladarba semmitilha l-ikel Nina reġgħet bdiet titbissem u qaltilhom biex imorru fis-sliema u jieħdu gost.

Wara li xorbu l-kafè u filwaqt li qagħdu jitħaddtu dwar l-attivitajiet komunitarji organizzati mill-kappillan, Rafel u Doris ma setgħux jaqilgħu għajnejhom minn fuq xulxin. Rafel jispjegalha kemm hemm qniepen fuq il-kampnar, minn fejn ġabuhom u kemm huma tqal u Doris tirrakkuntalu x’inhuma l-pjanijiet tal-laqgħat għaż-żgħażagħ. Għaddew sagħtejn u Rafel u Doris ħarġu mill-Mater Dei u reġgħu daħlu fil-karozza. “Immorru dawra?” staqsa Rafel. “Iva mela mmorru, nieħu gost indur.” Rafel startja l-Anglia u bi ftit skossi telqu ċlikki ċlikki lejn tas-Sliema. Baqa’ jsuq sakemm qabad it-triq tal-kosta f’Baħar iċ-Ċagħak. Ħin minnhom Rafel xegħel l-indikatur u dar fuq il-lemin lejn biċċa wesgħa li kienet tiġi eżatt ħdejn it-torri ta’ De Redin, faċċata tal-baħar. Il-qiegħa ma kienet lixxa xejn u l-Anglia bdiet tisforza biex tibqa’ dieħla ’l ġewwa. Fid-daqqa u l-ħin ir-rota tax-xellug weħlet ma’ ġebla kbira li kienet fin-nofs u li fid-dlam li kien hemm Rafel ma rahiex. Ħadu skoss qawwi u l-karozza waqfet zoptu. Doris inqatgħet minn ġewwa u minn fommha ħarġet għajta ta’ ħasda. Mhux tant bil-ħabta li ħadu imma bil-fatt li mad-daqqa, is-sit tagħha niżel f’daqqa lura u sabet ruħha wiċċha ’l fuq tħares lejn is-saqaf qadim ta’ l-Anglia.
Taħt qamar kwinta, ħdejn it-torri ta’ De Redin, f’Baħar iċ-Ċagħaq wieħed seta’ jara Anglia ħamra, bil-ħġieġ imtappnin u b’movimenti żgħar u żaqżiq tax-xokabsorbers li kienu jiksru s-satra tal-lejl.

Id-Dilemma tal-Gwardjan

X'biċċa ġratli, x'waħda din,
Għandi nivvota jien fil-ħin,
Markesina, Xjenzat jew Solli,
Nagħżel waħda minn dawn se jkolli.

Solli s-safra l-boss tiegħi,
Irrid nagħmillha kumpliment,
Għax inkella wisq jien nibża',
Li twekkili xi poġġiment.

U x'ingħidu għall-Markesina,
Din Taljana daqsi u iktar,
Jien nixtieq il-ġita nrebbħilha
Biex tittrombja hi tkun tista'.

Fuq ix-xjenzat jien x'nista’ ngħid,
Li tirbaħ il-ġita bil-fors għandu jkun,
Għax peress li ser tiżżewweġ,
Din tużaha flok honeymoon.

X'biċċa ġratli, x'waħda din,
Kif ser nivvota jien fil-ħin?
Dina agħar minn elezzjoni,
U jien bqajt bla deċiżjoni!!!!!

Magħkom għall-ġita - mix-Xjenzat

Nina w Doris bħad-DI u DO
Daqqa bil-ferħ u l- Bijambò
U x'bużż fihom it-tnejn flimkien
Magħhom għall-ġita sejra jien

Dawn it-tnejn ħelwin u tal-ġenn
Xogħolhom jaghmluh sew u bl-impenn
Tista’ tgħid li popolari
Tnejn bħal dawn tassew li rari

Min jaf dil-ġita kif ser tkun
Nina w Doris jaqdfu, jien bit-tmun
Ejjew ħi u ibdew ħażżu
Ħalli jkollna biex nitqażżu

Jien persważa li għal magħkom
Ikel bnin jien ser nitmagħkom
lestu ruħkom ħa tixxalaw
wara, x-xoghol ser niffanfraw

Grazzi Doris Grazzi Nina
Tista’ tghid li qed nirfina
Ħaqqni premju fuq dil-biċċa
Iżda għalissa hawn ser nispiċċa.

Il-Pjan ta' Solli tal-Karti Sofor

Ilmarelli, x'waħda din,
Qed inħossni bid-deprexin
Għax f'din l-iskola tant remota,
Rajtin pojems is de faxin!

Il-ħin qed jagħfas, kulħadd lest,
Għal ġita sajfija għax għaddew it-test,
Tgħid jekk ngħidilhom li għandi pjan
Inkun nista' niġi 2 gojn de fun?

Jekk immorru sa San Pawl il-Baħar,
Għandi konnekxins biex niftaħar,
Nirranġalkom għal dgħajsa kbira,
Kollox bla ħlas, Doris ma tispiċċax fqira!

U wara dawra mal-gżira żgħira
Fuq baħar blu, nitpaxxew bl-arja,
Inlestilkom barbekju tal-ġenn,
Bil-fenek moqli u diskow minn ġo venn.

U jekk Nina titħajjar għal xi ftira,
Minn kollox inlesti, ħallu għalija,
Zalzett, bergers, ċips u tadam,
Lemm ser nixxalaw la jaqa' d-dlam!

Inlesti l-bozoz minn kull kulur,
Noħorġu l-ispejkers u ngħollu l-volum,
Nista' nirranġa mad-deejay Banana,
Biex ilkoll minn hemm nitilqu ferħana!

Mela għeżież Nina u Doris, x'taħsbu mill-pjan?
Agħmluli kuraġġ, hemm post għalija?
Nistenna li nisma' mill-Ħanex ma ndumx,
Għax sa dakinhar bis-sabar ma nkunx!

Solli tal-Karti Sofor

Tikteb il-Marchesina fuq it-Tieġ

Nina u Doris ġew mistednin
Waqt li kienu qed jaħslu l-ħġieġ
Nina b'ħeġġa liema bħalha
Lejn it-tieġ marret tixxala!

Doris akkanita ma tantx kienet
Għax tilbes pulit ma tantx riedet
Imma la darba Nina kienet tmur żgur
Kienet anke lesta tmur bil-mutur!

U t-tnejn irħewlha lejn il-festin
Biex jieklu ikel ħafna bnin
Bit-taksi jistenna wara l-bieb
Sakemm waslu f'sala kollha nies

Nina kielet mhux ħażin
U Doris nemmset tul il-ħin
Sakemm sagristan offra jiżfen
U t-tnejn aċċettaw sakemm is-serduq jidden

Iżda t-tieġ wasal fi tmiemu
U Doris il-bukkett qabditu fi ġmielu
is-sagristan wassalhom id-dar
Tgħid issa Doris ser tieħdu l-"ihhintjar"?

Fit-Tieġ tan-Neputija

Kien is-Sibt filgħodu, xemx tiżreġ f’sema blu sabiħ. Nina kienet id-dar tagħha, tillostra l-ħġieġ tal-gallarija, tixxabbat qisha kamaleonte b’għajnejn imżebbġin jaraw jilmħux xi traba mat-twieqi, filwaqt li Doris kienet id-dar tagħha (mhux ta’ Nina), fil-kamra tal-banju tillostra hi wkoll, il-madum tal-kamra tal-banju. Tagħfas u ddawwar u aktar ma tara l-madum ileqq u aktar ma tara r-rifless tagħha fil-madum aktar tħossha sodisfatta li għallinqas mhijiex qed taħli l-enerġija tagħha għalxejn. F’dak il-ħin il-pustier kien għaddej mit-triq ta’ Nina jqassam l-envelowps fil-kaxxi rispettivi tagħhom. Hekk kif Nina ratu, bdiet ixxejjirlu u tgħajjatlu biex tara għandux xi envelowp għaliha. Il-pustier ħares ‘il fuq u għal mument ħass dehxa ma’ ġismu kollu. Le ... ma kellux xi dehra mistika fl-isfond tax-xemx qawwija li bdiet tpeċpiċlu għajnejh, iżda ra t-tbissima kbira ta’ Nina, bil-biċċa f’idha u r-rollers ma’ xagħarha biex ikun issettjat għal filgħaxija. Il-biża’ li ħakmitu kienet kbira għax Nina kienet qiegħda fuq in-naħa ta’ barra tal-gallarija b’saqajha t-tnejn iserrħu fuq il-biċċa li toħroġ ‘il barra mit-twieqi, b’id waħda żżomm mal-koxxa tat-tieqa u fl-id l-oħra l-biċċa tiela’ u nieżla u xxejjer u titfarfar. Bid-dublett mgħolli ‘l fuq u mqabbad mal-ġenb tal-qalziet ta’ taħt biex tkun tista’ tiċċaqlaq aħjar u flokk qadim li min jaf kemm ra staġuni għaddejjin minn fuqu. L-għoqla li telgħet fi griżmejn il-pustier ma setgħetx titlaq u dan ħassu xxurtjat li induna biha fil-ħin għax li kieku Nina kellha tiżloq kienet tispiċċa eżatt fuqu u żgur li kien jispiċċa ħażin. “Mhux aħjar tidħol Nin, u tfarfar min-naħa ta’ ġewwa?” “Le mela Joe, xemx bħal din, kif tista’ ma tillostrax il-ħġieġ ta’ fuq?!” Il-pustier beda jipprova ma jħarisx iżżejjed ‘il fuq u biex jeħles malajr qallha, “Għandi envelowp għalik Nina” “Itfagħhuli tibżax, imbagħad ninżel u nara. Grazzi u l-ġurnata t-tajba!” “Lilek ukoll!” u telaq ilebbet ‘l hemm. Il-kurżità li tbati biha Nina ħalliet il-gallarija nofs leħja, u niżlet tiġri tara x’kien wasslilha l-pustier. Envelowp pulit b’kitba qisha minn dawk ta’ l-anġli. Ma felħitx toqgħod taħseb x’seta’ kien hemm ġo l-ittra. Fetħet l-envelowp dak il-ħin b’salvaġiżmu sfrenat u tiftaħ invit għal....tieġ...tan-neputija! Kemm ħassitha ferħana! Kienet għoddha nesietu. It-tiġijiet kienu jogħġbuha għal diversi raġunijiet. L-ewwelnett setgħet toqgħod tiddandan u turi x’aċċessorji għandha mistoħbija fil-kxaxen tal-gradenza; it-tieninett setgħet toqgħod tiekol kemm tiflaħ, u l-aħħar u mhux l-inqas tissoċjalizza u tara ftit fiex wasal f’ħajtu kull esseru li kien ikun hemm fis-sala. In-neputija ta’ Nina kienet se tiżżewweġ daqs tliet ġimgħat oħra u allura Nina ħasset li kellha żmien biżżejjed biex tipprepara.
Doris, kienet għadha kif lestiet il-kamra tal-banju, meta semgħet il-ħoss tal-bieba tal-kaxxi ta’ l-ittri tinfetaħ u tingħalaq f’daqqa. Doris ma tantx kienet imdorrija tirċievi ittri għax minn mindu daħħlet l-internet saret tirċievi u tibgħat kollox minn hemm. Għalhekk niżlet tiġri u fetħet il-kaxxa. Envelowp sabiħ u jleqq kien mitluq pulit fil-ġenb tal-kaxxa jħares lejha jistedinha biex taqbdu u tiftħu. Iżda qalb Doris għamlet tikk. Indunat li kien xi stedina għal xi tieġ, u t-tiġijiet kienu jdejquha. L-ewwelnett għax kellha tmur weħidha, għax miskina l-għarus tagħha kien għadu l-Awstralja u tilef il-biljett ta’ l-ajru; it-tieninett għax l-ikel tat-tiġijiet ma kien jogħġobha xejn u t-tielet għax l-ilbies stirat qisu kulħadd kien xi spalliera kien idejjaqha wkoll. Fetħet l-envelowp b’kalma kbira u ħarġet l-invit tan-neputija. Kienet għoddha nesietu. Kien għad baqgħalha tliet ġimgħat taħseb u tippjana.
L-għada l-Ħadd Nina u Doris iltaqgħu l-knisja għall-quddiesa tad-disgħa u nofs. Bejn talba u oħra Nina qaltilha li kienet mistiedna għal tieġ tan-neputija u Doris qaltilha li anke hi. Baqgħu jħarsu lejn xulxin jippruvaw jifhmu jekk kinux mistednin għall-istess tieġ. U iva hekk kien. Għax tinsiex li Nina u Doris kienu jiġu minn xulxin mill-bogħod u allura l-kumbinazzjonijiet ġabuhom għall-istess okkażjoni. Nina u Doris tgħidx kemm ferħu għax kellhom attività soċjali flimkien. Setgħu jiddiskutu x’ser jilbsu, it-trasport u anke r-rigal. Ir-raġel ta’ Nina inzerta kien ser ikun imsiefer u allura ddeċidew li jmorru flimkien. It-trasport ma kinitx problema għax peress li kienu tal-familja, kienet ser tintbagħtilhom taksi wara l-bieb. Biex jiffrankaw ftit flus lin-neputija ddeċidew li jużaw karozza waħda tal-kiri. L-ewwel jgħaddi għal Nina u mbagħad jibqa’ sejjer għal Doris.
Il-jum tant mistenni minn Nina wasal. Hekk kif daqqu d-disgħa u nofs karozza bajda minn dawk l-antiki dehret tistenna quddiem il-bieb. Ix-xufier paqpaq tnejn għax dakinhar kellu ħafna xogħol u ried jeħles dan il-vjaġġ malajr kemm jista’ jkun. Il-bieb ta’ barra nfetaħ bil-mod u minnu dehret ħierġa Nina qisha l-linfa l-kbira tal-knisja parrokkjali meta tkun mixgħula għall-festa. Il-parapett imxietu bil-mod, apposta, biex il-ġirien ikollhom ċans igawdu x-xena ta’ Nina liebsa pulit, imdandna bħal meta tmur għall-paniġierku tal-qaddisa favorita tagħha Santa Filomena. Libsa twila u tleqq kollha disinji qisha l-purtiera li għandu l-kappillan fis-sagristija, u Foxy li joqgħod komdu komdu minn wara għonqha għal fuq sidirha. Browċ tal-bużbużbużnanna li kien tahielha r-raġel tagħha Ninu bħala rigal (id-direttur ta’ l-Edukazzjoni). Fuq kollox kappell kbir li jgħattilha għajnejha, b’warda ħamra fil-ġenb fuq in-naħa tax-xellug li tfakkrek fl-elezzjoni li ġejja u fil-bidu ġdid tant mistenni minnha u żewġ ħamimiet żgħar fuq in-naħa tal-lemin li juru l-paċi u l-hena bħala l-awgurju ta’ Nina għall-koppja miżżewġa friska. Hekk kif daħlet fil-karozza, ix-xufier ħassu jistordi bir-riħa tal-kamla li daħlet magħha. Il-browċ għammxitlu għajnejh iżda wara żewġ minuti għaraf lill-klijenta tiegħu. “Bonġu Sinjura...int mhux li l-Ħadd li għadda mort Marsaxlokk, il-monti?” L-hena u l-paċi taż-żewġ ħamimiet taru mar-riħ, u wiċċ Nina beda jxoqq l-għaraq. “Tinkwetax Sinjura...jien naħdem part-time bħala xufier tat-taksi u llum qed inħossni onorat li se nwasslek sas-sala. Kien jippreferi r-riħa tal-boċċi tal-kamla milli tal-ħut! Mill-Mosta baqgħu sejrin għal Doris. Din ukoll kienet iddandnet sew. Kienet liebsa aktar ġovanili minn ħabibitha għax ladarba l-għarus ta’ l-Awstralja kien baqa’ l-art, kienet iddeċidiet li tibda tfittex xi mkien ieħor. Libsa twila tleqq, skullata minn fuq u b’qasma fil-ġenb li tibqa’ tiela’ ‘l fuq mhux ħażin u li f’mumenti żgħar jikxfu l-laħam ta’ sieq Doris. Nina baqgħet tħares lejha. “Issa kieku jarak il-kappillan taħseb li jieħu gost?!” Ix-xufier qabeż fin-nofs u qallha, “X’aħna tal-lajf Sinjura!” “L-ewwelnett sinjorina u t-tieni oqgħod kwiet għax telefonata lil Ċalì ta’ l-unjin u jwaħħalhielek! Ara taħseb li ma għaraftekx!” Ix-xufier iddeċieda li l-aħjar joqgħod kwiet għax il-part-time ma kienx irreġistrat u ma riedx jitilfu. Apparti li ma’ dawn iż-żewġ nisa ma kienx se jirbaħha malajr.
Wassalhom quddiem il-bieb tas-sala. Ħarġu mill-karozza bħal żewġ membri ta’ familja rjali. Kollox ileqq, kollox sabiħ u kollox issettjat. L-attendent tas-sala fetħilhom il-bieba u Nina, bl-armarju kollu tagħha, bdiet issibha diffiċli biex tinqala’ minn fuq is-sit tal-karozza. B’idejha tal-lemin iżżomm ma’ dahar is-sit ta’ quddiem u l-id ix-xellugija tferfer fl-arja qalet, “Doris mhux aħjar tiġi tgħinni?” Doris għamlet sinjal lill-attendent u dan, imsaħħar bi ġmielha obda mill-ewwel u offra driegħu lil Nina filwaqt li baqa’ jħares lejn ħabibtha. “Ejja ħi għax għandi vjaġġ ieħor!” qabeż ix-xufier. Iżda hekk kif Nina dawret wiċċha lejn dak il-ħanex ta’ xufier, għalaq ħalqu jiġri. Id-diffikultà tal-ħruġ ta’ Nina kienet ser tispiċċa diffikultà prekarja tiegħu.
Fil-bieb tas-sala laqgħuhom żewġ wejters li offrewlhom drink minn fuq it-trej. Nina ħadet tazza twila mimli likwidu aħmar, il-kulur favorit tagħha. Doris illimatat ruħha għal tazza twila b’likwidu trasparenti. Bdew mixjin fiċ-ċentru tas-sala, biex żgur jinnutahom kulħadd. Nina tgħolli id il-leminija ‘l fuq u ssellem kull min iħares lejhom anke jekk ma tafux u Doris tagħti daqqa bir-ras u titlob bil-ħniena li jaslu lejn l-eqreb kolonna biex ma jibqgħux jagħtu daqshekk fil-għajn. Iżda Nina kienet qed tieħu gost u kif rat lill-kappillan resqet lejh biex turih il-vetrina armata. “Orrajt sur kappillan? Kieku taf kemm jien eċċitata llum! Fejn taf...in-neputija ilni nafha minn mindu kienet bil-ħarqa u lanqas taf kif jgħaddi ż-żmien.” Il-kappillan ikun ser iwieġeb iżda Nina ma ttihx ċans. Doris tgħarrex b’għajnejha biex tara jekk hemmx xi suġġett interessanti għall-qabda filwaqt li għajnejn il-kappillan iħarsu minn taħt lejn Doris u jiskanta bit-trasformazzjoni tagħha. Nina tinduna b’għajnejn il-kappillan u tgħolli ftit leħinha biex jaqbdu l-attenzjoni tiegħu. “Bdejt inħoss qalbi tferfer meta rajtha fil-knisja bil-libsa tat-tieġ. Nibda niftakar meta kont jien hemm flokha...u int tberkilna ċ-ċrieket. Tiftakar Sur Kappillan?” “iva iva dażgur mela” “imma kif jgħaddi ż-żmien.” U hawn għajnejn Nina reġgħu bdew idemmgħu, eżatt kif bdiet tagħmel fil-knisja. Imbagħad bil-kalma kollha toħroġ maktur bajdani u tqiegħdu ma’ mneħirha u tagħmel ħoss bħas-silencer tax-xufier tat-taksi. Doris tagħtiha ħarsa kerha minn taħt u turiha li qed tiddejjaq bil-ħars tan-nies kollha lejhom.
Nina nesiet lill-kappillan eżatt kif rat wejter idur man-nies iqassam il-boats favoriti tagħha. Qabdet lil Doris minn dirgħajha u telqu n-naħa l-oħra viċin ta’ fejn kien hemm il-wejter. Bdiet tpespislu minn taħt sakemm qabditlu l-attenzjoni. Dak kif dawwar wiċċu u ra t-tbissima ta’ Nina ħa qatgħa. Iżda hekk kif lemaħ lil Doris ħdejha ddeċieda li l-aħjar jieħu paċenzja b’din u joffrilha milli għandu. L-ewwel offra lil Doris u hi rrifjutat. Iżda fid-daqqa u l-ħin tħoss imbuttatura mill-ġenb u tħares lejn Nina u taraha tagħmillha sinjal biex tieħu u żżommha għaliha. Doris ħadet u tbissmet lill-wejter li baqa’ ċċassat b’li ra quddiem għajnejh. “Erġa’ ejja ‘l hawn ta wejter ħi,” qaltlu bi tbissima Nina u dak għamlilha sinjal ta’ iva u telaq ‘l hemm.
Sadattant l-għarusa kienet daħlet u warajha purċissjoni ta’ kameramen u l-fotografu jdur warajha. Nina ħarġet il-maktur u mesħet ħalqha biex tidher tajba fil-filmat. Kif l-għarusa resqet lejhom, Nina u Doris taw l-aħjar apparenza li kienu jifilħu jagħtu u l-lenti tal-kamera ffukat fuqhom sew. Ħafna tbissim u mumenti qosra ta’ ħars lejn il-kamera.
Kif telqet il-kamera u l-għarusa, Nina reġgħet bdiet tgħarrex għall-wejters u Doris tgħarrex għal xi ħadd gustuż biex kif jiftaħ iż-żfin tieħu waħda fin-nofs. Il-wejters bil-mod il-mod bdew jidraw lil Nina u kollha bdew jidħkulha u joffrulha milli kellhom. Ħalqha dejjem tiela’ u nieżel, jomgħod u kultant tgħaddi xi kelma lil Doris biex toqgħod attent għal xinhu ħiereġ mill-kċina. Doris avżat lil Nina li qed tiekol wisq u li aħjar toqgħod attenta u tikkontrolla ftit. Iżda Nina kienet fis-seba’ sema u l-parir ta’ Doris waqa’ fuq widnejn torox.
Il-miżżewġin friski fetħu ż-żfin u kulħadd dar magħhom jiggustahom u jammirahom. Doris u Nina bdew jixtiequ li jsibu lil xi ħadd ħa jiżfnu wkoll. Iżda Nina bdiet tħoss l-istonku magħfus u żaqqha minfuħa. Minn wara l-kolonna tfaċċa s-sagristan u offra lil Doris biex tiżfen. Nina berqet għajnejha imma kienet skomda wisq biex taħtaf lis-sagristan hi. Is-sagristan induna bis-sitwazzjoni u wegħedhom li l-ewwel jiżfen ma’ Doris u mbagħad jekk Nina tkun tixtieq, jiżfen magħha wkoll. Is-sagristan dawwar lil Doris madwar is-sala qisha kienet qiegħda fil-luna park. Wara ħames minuti bdiet tistordi u għajtet lil Nina għall-għajnuna. Nina daħlet fin-nofs, qabdet lis-sagristan u kompliet tiżfen miegħu hi...tiżżegleg u tiżgija u taqbeż daqs mulett. Iżda wara żewġ minuti tisma’ l-libsa tfaqqa’ u kif tħares ‘l isfel tara l-libsa miftuqa. Is-sagristan tbissmilha u Nina telqet tiġri lejn it-tojlit. Hi u sejra iltaqgħet mal-kappillan u saret ħamra nar. Warajha marret Doris biex tipprova tara xi ġralha. B’xorti tajba Doris kellha labra tas-sarwan u t-toqba ttgħattiet tajjeb.
Kien wasal il-mument tal-ħelu. Minkejja l-istat kritiku li kienet tinsab fih, Nina xorta kompliet tiekol u tiffanga. Il-ħelu kienet tħobbu wisq u bdiet tibla’ kulma jiġi quddiemha....pasti tal-krema, profiteroles, pasti tal-lewż, imqaret żgħar ... kollox....li beda ġej quddiemha ħafnitu bl-akbar enerġija. Iżda Nina ma felħitx toqgħod fuq saqajha. Kompliet tiekol, bilqiegħda fuq siġġu ħdejn kolonna b’Doris trewħilha u s-sagristan iġibilha aktar ħelu.
It-tieġ beda riesaq lejn tmiemu. Kien wasal il-mument fejn l-għarusa twaddab il-bukkett. Hawnhekk Doris resqet ‘il quddiem qalb il-folla. Kulħadd iċapċap u jgħajjat, iżda Doris ma bdiet tisma’ u tara xejn. Ħarsitha kienet biss fuq dak il-bukkett u fil-ħsieb li jekk taqbdu hi kien jirnexxilha ssib l-għarus tant mixtieq. Insiet lil Nina warajha, lis-sagristan u lil kulħadd u bdiet timbotta biex issib post addattat u taqbad dak l-imbierek bukkett. F’qalbha wiegħdet lill-Madonna ta’ Pinu li jekk il-bukkett jispiċċa f’idejha u ssib lil dan l-għarus, taqbad lil Nina u titla’ s-santwarju t’Għawdex u tirregalah lilha u jqiegħduh fil-vetrina b’ittra kommoventi mingħandha u tgħid li “dan il-bukkett ingħata lill-Madonna mingħand Doris Psaila Vassalli talli qalgħetilha l-grazzja li ssib l-għarus tant mixtieq.” Is-sagristan kien qed isegwiha b’għajnejh jitlob hu wkoll li Doris taqbad dak il-bukkett biex hekk ikun jista’ jibda l-pjanijiet li tant kienu ilhom f’moħħu u forsi bl-interċezzjoni ta’ Santa Filomena twasslu fejn irid hu! Kien ilu jsegwi l-passi tagħha u jammiraha kulmeta titla’ fuq l-ambone taqra l-ewwel qari, is-salm responsorjali u kultant it-tieni qari wkoll. Dan l-aħħar sar isegwi l-liturġija bl-akbar entużjażmu. Mur għidilhom lil dawn it-tnejn x’kunflitti kienu qed jaqilgħu fil-Ġenna!
L-għarusa għolliet il-bukkett ‘il fuq. Għajnejn Doris isegwu t-tidwira tal-bukkett u tarah nieżel bil-mod lejn tfajla li kienet qed tħares lejh ukoll bħal manna nieżla mis-sema. Iżda Doris tat is-salt u b’daqqa b’ġenbha ressqet lil din it-tfajla, għolliet idha ‘l fuq u bl-akbar ħila qabdet il-bukkett. Kulħadd ħares lejha u ċapċpilha. Marret lura lejn Nina u s-sagristan offrielhom lift sad-dar.
Ħassewhom kuntenti u sodisfatti. Kielu biżżejjed, żifnu u l-bukkett kien spiċċa f’idejn Doris. Ħarsu lejn is-sagristan u aċċettaw l-offerta tiegħu. Telqu mit-tieġ għalenija u kuntenti. Tgħidx kemm damu jirringrazzjawh u qalulu kif qabad magħhom ix-xufier tal-karozza tal-kiri. Is-sagristan skanta u qalilhom li llum il-ġurnata ma tista’ tafda lil ħadd. L-ewwel wassal lil Nina u mbagħad saq bil-mod lejn id-dar ta’ Doris.